του Νίκου Βατόπουλου, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Αν σταθεί το βλέμμα για λίγο στον κήπο που περιβάλλει το καφέ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και παρατηρήσει τους κορμούς και το σχήμα των φύλλων, θα νιώσει ότι όλος αυτός ο έμβιος κόσμος αντηχεί κάτι αρχέγονο. Το νιώθει κανείς και στην έκθεση με τίτλο «Ανθεστήρια», που απλώνεται στον χώρο του καφέ, στις υδατογραφίες της Γεύσως Παπαδάκη, οι οποίες συνθέτουν την έκθεση που θα παρουσιάζεται ώς τις 7 Ιουνίου σε επιμέλεια Αιμιλίας Κουγιά και Γιώργου Μυλωνά.

«Επιχείρησα έναν διάλογο με θραύσματα από αγγεία, κεραμικά και εκθέματα του μουσείου, από τοιχογραφίες της Σαντορίνης…» λέει η Γεύσω Παπαδάκη καθώς με ξεναγεί στα έργα της. «Με λεπτομέρειες από κύλικες και υδρίες, με αναφορές στην Αφροδίτη της Προύσας, συνομιλώ με αυτά τα ίχνη». Μίσχοι, φύλλα, νευρώνες, σκιάσεις, μοτίβα, βλαστοί, σπαράγματα και υπαινιγμοί ενός κόσμου που αποσπάται και μεγεθύνεται διακριτικά διατηρώντας το στοιχείο του μύχιου και της ευθραυστότητας. Αυτή η ευαισθησία στον χειρισμό προσδίδει στις ακουαρέλες της Γεύσως Παπαδάκη ένα μέγεθος ηθικής τάξεως και καλλιτεχνικής ευαισθησίας.

Ο Γιώργος Μυλωνάς εστιάζει σε αυτήν τη χειρονομία της βραδύτητας και της παρατήρησης. «Τα φυτά της Γεύσως Παπαδάκη, σώματα και μεταφορές μαζί, αντιστέκονται στην ταχύτητα του καιρού με το πείσμα και την ευαισθησία αφοσιωμένου ερευνητή», τονίζει. «Είναι και αυτά σπαράγματα, εύθραυστα σαν τα σωσμένα κεραμικά». Η Γεύσω Παπαδάκη, συνεχίζοντας την εικαστική της έρευνα σε νέες ενότητες, αφοσιώνεται στην έκθεση αυτή στην υδατογραφία με τρόπο απολύτως εσωτερικό. Με τον μηχανισμό ενός ψιθύρου συντελείται η πιο ιερή χειρονομία. Είναι μια «προσωπική ανασκαφή».

Με τη σημειολογία του σπόρου, του καρπού και της γονιμότητας, του αρχέγονου κύκλου ανθοφορίας και αναγέννησης, τα «Ανθεστήρια» συνιστούν μια έκφραση απόλυτης ενσυναίσθησης απέναντι στο πολιτισμικό ίχνος. Η Γεύσω Παπαδάκη εργάζεται άλλωστε συστηματικά πάνω στην ιδέα του ίχνους και του συμβολισμού του θραύσματος στο σύνολο σχεδόν της εικαστικής πορείας της, είτε πρόκειται για αστικά τοπία είτε για ψυχαναλυτικές προβολές της ανθρώπινης μοναξιάς. Οι ενότητες που έχει παρουσιάσει ως ερευνητικά πρότζεκτ, όπως ήταν τα δέντρα ή η συνομιλία με Ελληνες ποιητές, εδράζονται ακριβώς πάνω στο σύμβολο του σπαράγματος και της μεγέθυνσης του μύχιου, που αποκτά, καθώς προβάλλεται αποσπασμένο, σώμα, σκοπό και νέα δυναμική.

Γύρω από τον κήπο στο καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ανάμεσα στους επισκέπτες που ξεκουράζονται, τα εικαστικά έργα των εκθέσεων που συστηματικά παρουσιάζονται εκεί αποτελούν μια προέκταση της εμπειρίας και ένα βήμα στους δημιουργούς. Πολλοί ξένοι επισκέπτες κοντοστέκονται και παρατηρούν τα έργα. Η έκθεση της Γεύσως Παπαδάκη, σε ευθεία σύνδεση με το πνεύμα του μουσείου, είναι απόηχος μιας αίσθησης. «Μα ίσως ο πιο αθόρυβος συνομιλητής της έκθεσης είναι ο ίδιος ο κήπος», σχολιάζει ο Γιώργος Μυλωνάς. «Το patio, δίπλα στην αίθουσα, δεν είναι απλώς χώρος. Είναι πηγή. Εκεί, όπου τα φυτά φυτρώνουν χωρίς να τους ζητηθεί εξήγηση, η Γεύσω Παπαδάκη τα αφουγκράζεται, όπως θα άκουγε κανείς μια παλιά λέξη να επιστρέφει διστακτική, σχεδόν ντροπαλή, αλλά αλησμόνητη».

Βλ. επίσης: https://www.kathimerini.gr/culture/563641843/toichografies-thraysmata-kai-ichni-archaion-mischon/